نخستین MP3
تاریخچه ظهور mp3 بسیار جالب است. ابتدای این راه در سال 1992 آغاز شد. زمانی که کارلینز براندنبورگ دانشجوی دکتری مهندسی برق دانشگاه ارلانگن- نورنبرگ آلمان بود. مشاور پایان‌نامه وی یک چالش را مطرح کرد: راهی برای انتقال موسیقی بر روی خطوط تلفن دیجیتال پیدا کنید.
اولین پیشرفت واقعی پروژه در سال 1986 رخ داد، یعنی زمانی که فناوری پیشرفته‌تری برای تقسیم صداها به سه بخش یا “لایه” استفاده میشد به‌طوری‌که هر لایه بسته به اهمیت آن برای صدای کلی ذخیره یا رها میشد. براندنبورگ و همکارانش از یک پدیده روانکاوی شنیداری به نام «ماسک شنوایی» (Auditory masking) برای فشرده کردن حجم فایل صدای ضبط شده استفاده کردند.
ماسک شنوایی زمانی رخ می‌دهد که شخص قادر به شنیدن صداهای خاصی نباشد، صداهای بلندتر یا صداهای با فرکانس‌های پایین ممکن است به شکل صداهای دیگری شنیده شوند، بنابراین صداهای مبهم را بدون تغییر زیاد در کیفیت خروجی می‌توان از فایل صوتی ضبط شده حذف کرد، این امر به توانایی رمزگذاری فایل‌ها با کاهش نرخ بیت منجر شد، و درنتیجه فایل‌های کوچک‌تری ایجاد می‌شوند که مقدار قابل توجهی از کیفیت صدای اصلی را حفظ می‌کنند.با ظهور این فناوری‌ها، فایل‌های MP3 از کامپیوتر به جیب‌های علاقه‌مندان موسیقی منتقل شدند. منابع مختلف، نظرات متفاوتی از اولین پخش‌کننده MP3 داشتند اما پخش‌کننده MP3 به نام Audio Highway در سال 1996 به بازار عرضه شد.
نخستین پخش‌کننده‌های MP3 باقابلیت پخش 6 تا 12 آهنگ و نمایش آهنگ فعلی بر روی صفحه کوچک دستگاه، ابتدایی به نظر می‌رسیدند. پخش‌کننده‌های Diamond Rio، Archos Jukebox و چند دستگاه دیگر در سال‌های بعد عرضه شدند. اما دستگاهی که بازار را در سیطره خود درآورد، پخش‌کننده Apple iPod بود که در سال 2001 معرفی شد.
«گروه متخصصان تصاویر متحرک» (MPEG)، گروهی که وظیفه ایجاد استانداردهای جهانی صدا را بر عهده دارند در سال 1988 میلادی توسط «سازمان استانداردسازی بین‌المللی» (ISO) ایجاد شد. استانداردی که MPEG ایجاد کرد شامل لایه‌های یک (I)، دو (II) و سه (III) است که بالاترین کیفیت در نرخ بیت‌های کم را ارائه می‌دهد.
کار روی رمزگذاری دیجیتال همچنان ادامه داشت، اما این فرآیند با مشکلات زیادی همراه بود و صداها با وضوح بسیار پایین ضبط می‌شدند. پس از انجام آزمایش‌های بیشتر با مدل‌های روانکاوی و تبدیل امواج آنالوگ به دیجیتال، کدک MPEG-1 Audio layer III در سال 1991 میلادی نهایی شد.براندنبورگ و گروه MPEG پس از این‌که متوجه شدند که این فرمت جدید می‌تواند در رشد اینترنت بسیار مفید باشد، در سال 1995 تصمیم گرفتند یک فرمت فایل جدید به نام MP3 ایجاد کنند. در آن زمان بود که یک کارآفرین انگلیسی از براندنبورگ پرسید: «آیا می‌دانید که این کار، صنعت موسیقی را نابود خواهد کرد؟» با نگاهی به این گفتگو، به نظر می‌رسد که هیچ یک از آن‌ها ایده روشنی راجع به میزان درستی کار نداشتند. اما زمان زیادی طول نکشید که میزان تغییرات ناشی از این کار روشن شد.
در اواسط دهه ۹۰ نرم‌افزارهای پخش فایل‌های MP3 بسیار ارزان و حتی در مواردی کاملاً رایگان بودند. مثلاً Winamp، یکی از نرم‌افزارهایی که توسط کاربران ویندوز به دفعات دانلود شده بود، به شکل مجانی در اختیار همگان قرار داشت (هر چند نسخه‌ای از آن با امکانات بیشتر به صورت غیر رایگان عرضه میشد). اما نکته در اینجا بود که نرم‌افزارهای فشرده‌سازی و ایجاد فایل‌های MP3 بسیار گران بودند و در اصل قلب مدل تجاری مرتبط به کسب و کار مورد بحث محسوب می‌شدند.
متاسفانه با گذشت اندکی زمان، یک دانش‌آموز استرالیایی توسط یک کارت اعتباری دزدیده شده نرم‌افزار بسیار پیشرفته و حرفه‌ای فشرده‌سازی و ایجاد فایل‌های Mp3 را خریداری کرد و سپس هسته‌ی اصلی این نرم‌افزار را به صورت رایگان در اختیار عموم قرار داد.
رشد سریع اشتراک‌گذاری «کاربر به کاربر» (Peer-To-Peer) موسیقی باعث شد که Napster یکی از بدنام‌ترین شرکت‌ها در عصر اینترنت نام بگیرد. اگرچه تنها دو سال از راه‌اندازی Napster گذشته بود اما اختراع بنیان‌گذاران آن دنیای موسیقی را چنان تکان داد که تابه‌حال هیچ نرم‌افزاری چنین تغییری در دنیای فناوری ایجاد نکرده است. Napster، یک سرویس اشتراک‌گذاری فایل ساده و کاربر به کاربر (P2P) رایگان بود؛ هر چند سرویس مورد بحث اولین سرویس اشتراک‌گذاری فایل به این صورت نبود اما تمرکز آن بر روی اشتراک‌گذاری MP3 باعث شده بود که در سال 2001 میلادی، 25 میلیون کاربر داشته باشد.
اگرچه طیف وسیعی از افراد از Napster استفاده می‌کردند اما این سرویس اغلب همراه با دانش‌آموزان و دانشجویان بود؛ تعدادی از دانشگاه‌ها این سرویس را در شبکه‌های خود مسدود کردند. بر اساس گزارش یک مقاله منتشر شده در سال 2000، تعدادی از مدیران گزارش دادند که بین 40 تا 61 درصد از ترافیک شبکه آن‌ها به Napster تعلق داشته است.
البته، این انتشار رایگان فایل‌های موزیک پس از مورد حمله قرار گرفتن توسط صنعت موسیقی، دوامی نداشت. اولین حمله به Napster در سال 2000 توسط یک گروه موسیقی بود؛ آن‌ها متوجه شدند که یکی از آهنگ‌های آن‌ها قبل از انتشار رسمی روی سرویس Napster قرارگرفته است و حتی به رادیو راه پیدا کرده. گروه مورد بحث برعلیه سرویس Napster جهت نقض قانون «حق نشر» (copyright) به دادگاه شکایت کردند. درنتیجه‌ی این پرونده و دیگر شکایات، Napster در سال 2001 میلادی تعطیل شد و در سال بعد اعلام ورشکستگی کرد.
علی‌رغم ورشکستگی سریع Napster، سرویس‌های اشتراک‌گذاری فایل P2P بسیار دیگری گسترش یافتند البته موارد متعددی از این سرویس‌ها نیز با پرونده‌هایی مشابه Napster تعطیل شدند. سرویس‌های اشتراک‌گذاری موسیقی P2P هنوز هم وجود دارند؛ «بیت تورنت» (BitTorrent) یکی از محبوب‌ترین این سرویس‌ها است. به دلیل فرمت غیرمتمرکز بیت تورنت، این سرویس را به‌راحتی نمی‌توانند تعطیل کنند. بیت تورنت به کاربران کمک می‌کنند یکدیگر و فایل‌هایی که به دنبال آن‌ها هستند را پیدا کنند. این سرویس نیز توسط پرونده‌هایی قضایی مورد هدف قرار گرفته و ممکن است در آینده با چالش‌هایی برای فعالیت رو‌به‌رو شود.
درباره ی ظهور نخستین Mp3 در موسیقی